روماتولوژی (Rheumatology) به معنای علم شناخت بیماری های استخوان و مفاصل ( بیماری های رماتیسمی ) و رشته ای فوق تخصصی است که پزشکان در این رشته بعد از گذراندن تخصص داخلی بزرگسالان و داخلی کودکان به تحصیل در آن می پردازند .

بیماری هایی که در این راستا مطرح هستند شامل:

1- بیماری های مفصل که با علت های متفاوت به شرح زیر می تواند باشد:

- علت التهابی (Inflammatory) مانند بیماری ارتریت روماتوئید و لوپوس سیستمیک و بهجت و...

- علت مکانیکال: مانند بیماری استئوارتریت (Osteoarthritis) که اسم دیگر آن آرتروز (Arthrosis) می باشد.

- علل یا منشا نورولوژیک : آسیب مفصل بدنبال آسیب سیستم عصبی که در اندامها ایجاد می شود. مانند نوروپاتی بدنبال دیابت و ...

- علل متابولیک: آسیب مفصل بعلت بیماری زمینه ای فرد مانند دیابت ٫ نقرس وپوکی استخوان می باشد.

- علل عفونی: علت های عفونی متعددی مانند باکتری ها و یا تب مالت و یا سل می توانند باعث ابتلای مفصل شوند.

2 - علل خارج مفصل: در اطراف مفصل ضمائمی وجود دارد که هرکدام از آنها می توانند با علل متفاوت دچار آسیب شده و ایجاد بیماری نمایند. ضمائم مفصل عبارتند از:

- تاندونها که التهاب آنها تاندونیت (Tendinitis) مانند بیماری تنیس بازان یا بیماری گلف بازها نامیده می شود.

- به تورم اطراف تاندونها که تنوسینوویت (Tenosynovitis) گفته می شود.

- کیست های اطراف مفصل که کیست سینویال (Synovial Cyst) گفته می شود.

3 - بیماری های استخوان که با علل متعددی ایجاد می شود:

- علت متابولیک: که سردسته آنها بیماری پوکی استخوان و یا استئوپروز (Osteoporosis) می باشد.

- علل عفونی: که می تواند با منشا باکتری ها و یا قارچ ها باشد که به آن بیماری استئومیلیت (Osteoemyelitis) گفته می شود.

4 - بیماریهای ستون فقرات که عوامل مختلف می تواند در ایجاد آن دخیل باشد که عبارتند از:

- بیماری های التهابی مانند اسپوندیلیت آنکیلوزانت (Ankylosing spondylitis) سردسته آنهاست.

- بیماریهای با علت های مکانیکال که علل آن استئوآرتریت مهره های گردن و یا بیماری های فتق دیسک(Disc herniation) می باشد که باعث ایجاد اثر فشاری بر روی ریشه عصب شده و دردهای ارجاعی به اندام های فوقانی و تحتانی ایجاد می کند.

- علل عفونی که در آن عفونت های مختلفی مانند باکتری ها، سل و یا بروسلا می توانند باعث دیسک شده و مهره های کمر را مبتلا نمایند.

5 - بیماری های بافت همبند (Convective tissue) که در آن تمامی قسمت های مختلف می تواند مراتبی از ابتلا را داشته باشد. مانند بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک یا ( SLE Systemic Lupus Erythematosis )

با توضیح فوق متوجه می شویم دامنه علم روماتولوژی بسیار وسیع است. شیوع این بیماری ها در مطالعات جهانی حدود 40-30 درصد می باشد. در مطالعه صورت گرفته در ایران شیوع این بیماری ها در جامعه شهری9/41 درصد و در جامعه روستایی 66 درصد می باشد.

روماتولوژیست کیست؟

به پزشکان حاذق ، با تجربه و با صلاحیت کافی در تشخیص و درمان بیماری های استخوان و مفاصل روماتولوژیست می گویند .

درمان روماتولوژی توسط  بهترین دکتر روماتولوژی در تهران

از کارهایی که می توان جهت درمان این بیماری استفاده نمود تغییر در روش زندگی است که شامل ایجاد تعادل بین میزان فعالیت و استراحت ، مراقبت از مفاصل کاهش استرس های روانی، استفاده از یک رژیم غذایی سالم می باشد.

از داروها برای کاهش درد ، تورم و توقف روند بیماری به سمت بدتر شدن استفاده می شود. دارویی که پزشک تجویز می کند براساس سلامت عمومی بیمار، شدت بیماری و اینکه بیماری تا چه اندازه شدید خواهد شد و مدتی که باید بیمار دارو بگیرد و اینکه دارو تا چه اندازه کارایی داشته و عوارض جانبی آن چه می باشد، خواهد بود.

جراحی: روشهای جراحی زیادی جهت درمان این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد. از این روش جهت تسکین درد، کمک به عملکرد بهتر مفاصل و عملکرد بهتر فرد در فعالیتهای روزمره خود استفاده می شود.

مراجعات منظم به پزشک : بسیار مهم است اینکه آیا بیماری شدیدتر شده و آیا دارو کمک کننده بوده است، عوارض جانبی داروها ظاهر شده اند و در صورت نیاز داروها را عوض نماید. اقداماتی که ممکن است نیاز به انجام آن شود شامل: آزمایش خون، ادرار و عکسبرداری می باشد.

روش درمانی جایگزین : گاهی اوقات از رژیمهای غذایی خاص ، ویتامینها و سایر روشهای دیگر جهت درمان روماتیسم مفصلی استفاده می شود. بعضی درمانها به کاهش استرس بیمار کمک می کند. بسیاری از این روشها بی ضرر می باشند و اما باید گفت که این روشها بطور کامل و دقیق مورد بررسی قرار نگرفته اند لذا قبل از استفاده از آنها حتماً باید با پزشک مشورت شود.